صرافی‌های مجاز ارز دیجیتال بانک مرکزی | بررسی وضعیت قانونی خرید و فروش رمزارز در ایران

در این مقاله به صورت کامل به وضعیت قانونی صرافی‌های ارز دیجیتال، نقش بانک مرکزی، و فهرست صرافی‌های معتبر و دارای مجوز در ایران می‌پردازیم.

وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در ایران

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر چندین اطلاعیه درباره فعالیت در حوزه رمزارز منتشر کرده است. بر اساس آخرین مصوبات، استفاده از رمزارز به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور ممنوع است، اما استخراج و مبادله آن در چارچوب مشخص بلامانع می‌باشد.

به عبارت ساده‌تر:

خرید و فروش رمزارز برای سرمایه‌گذاری یا نگهداری شخصی مجاز است. اما استفاده از بیت‌کوین یا تتر برای پرداخت کالا و خدمات داخل کشور غیرقانونی محسوب می‌شود و تنها صرافی‌هایی در ایران به عنوان صرافی خرید فروش ارز دیجیتال می توانند فعالیت کنند که تحت نظارت نهادهای قانونی فعالیت می‌کنند.

صرافی مجاز ارز دیجیتال چیست؟

صرافی مجاز ارز دیجیتال، پلتفرمی است که با رعایت قوانین ضد پولشویی (AML)، احراز هویت کاربران (KYC) و در برخی موارد با دریافت مجوز از بانک مرکزی یا وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) فعالیت می‌کند.

این صرافی‌ها موظف‌اند اطلاعات کاربران و تراکنش‌ها را به صورت شفاف نگهداری کنند تا از سوءاستفاده‌های مالی جلوگیری شود.

موضع بانک مرکزی در مورد صرافی‌های رمزارز

بانک مرکزی ایران هنوز مجوز رسمی خاصی برای هیچ صرافی رمزارزی صادر نکرده، اما طرحی تحت عنوان «قانون جامع دارایی‌های دیجیتال» در حال تدوین است که در آن، چارچوب نظارتی دقیق‌تری برای فعالیت صرافی‌ها تعریف می‌شود.

با این حال، بانک مرکزی به صرافی‌های فعال در حوزه رمزارز هشدار داده که:

1. باید از زیرساخت‌های امن و بومی استفاده کنند.
2. ملزم به احراز هویت کامل کاربران هستند.
3. حق نگهداری دارایی مشتریان در کیف‌پول‌های ناشناخته را ندارند.
4. باید تراکنش‌ها را در بستر داخلی ثبت و رصد کنند.

لیست صرافی‌های معتبر و مورد تأیید در ایران

اگرچه بانک مرکزی هنوز فهرست رسمی صرافی‌های رمزارز دارای مجوز را منتشر نکرده، اما چند پلتفرم داخلی هستند که با رعایت الزامات قانونی فعالیت کرده و از نظر امنیت، اعتبار بالایی دارند. برخی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

1. نوبیتکس (Nobitex)

این صرافی بزرگ‌ترین صرافی ایرانی ارز دیجیتال با بیش از چند میلیون کاربر فعال است. نوبیتکس دارای احراز هویت چندمرحله‌ای، درگاه ریالی و سیستم معاملات حرفه‌ای بوده و از اعتبار زیادی بین کاربران برخوردار است. تا جاییکه آن را به عنوان صرافی خرید بیت کوین (از معتبرترین ارزهای دیجیتال جهانی) نیز معرفی می کنند.

2. والکس (Wallex)

صرافی والکس، یکی از امن‌ترین صرافی‌های داخلی با تیم فنی قوی و تمرکز بر امنیت دارایی کاربران است. این صرافی با رعایت استانداردهای AML فعالیت می‌کند.

3. رمزینکس (Ramzinex)

صرافی باسابقه ایرانی با پشتیبانی ۲۴ ساعته و امکانات معاملاتی مشابه صرافی‌های خارجی.

4. اکسیر (Exir)

یکی از نخستین صرافی‌های ایرانی با تمرکز بر آموزش و معامله جفت‌ارزهای متنوع.

5. تبدیل (Tabdeal)

دارای اپلیکیشن موبایل، درگاه ریالی، و بخش مخصوص کاربران حرفه‌ای. این صرافی از زیرساخت احراز هویت امن بهره می‌برد.

نکته مهم: هیچ‌یک از این صرافی‌ها مجوز رسمی «بانک مرکزی» ندارند، اما طبق چارچوب‌های مصوب این نهاد، فعالیتشان بلامانع اعلام شده است.

چرا بانک مرکزی مجوز رسمی صادر نکرده است؟

فعالیت در حوزه رمزارز هنوز در بسیاری از کشورها به طور کامل قانون‌گذاری نشده است. بانک مرکزی ایران نیز منتظر تصویب نهایی طرح دارایی‌های دیجیتال در مجلس است تا بتواند بر اساس آن، مجوز رسمی برای صرافی‌ها صادر کند.

تا آن زمان، صرافی‌ها موظف‌اند زیر نظر کارگروه رمزدارایی مرکز ملی فضای مجازی و ستاد مبارزه با پولشویی فعالیت کنند.

معیارهای انتخاب صرافی مجاز رمزارز

برای اطمینان از امنیت دارایی‌ها، هنگام انتخاب صرافی به موارد زیر توجه کنید:

• احراز هویت کامل کاربران (KYC)
• سابقه و اعتبار چندساله صرافی
• شفافیت در کارمزد و نحوه نگهداری دارایی‌ها
• پشتیبانی ۲۴ ساعته و پاسخگویی واقعی
• داشتن کیف‌پول سرد (Cold Wallet) برای افزایش امنیت

اگر صرافی از شما هیچ اطلاعات هویتی نخواست یا وعده سود بالا داد، احتمالاً در فهرست صرافی‌های غیرمجاز قرار دارد و فعالیت در آن خطرناک است.

تفاوت صرافی مجاز و غیرمجاز ارز دیجیتال

خطر فعالیت در صرافی‌های غیرمجاز

صرافی‌های غیرمجاز معمولاً فاقد آدرس مشخص، مجوز رسمی و پشتیبانی معتبر هستند. فعالیت در این پلتفرم‌ها می‌تواند باعث:

• بلوکه شدن دارایی‌ها
• سرقت اطلاعات بانکی
• از بین رفتن سرمایه کاربران
• پیگرد قانونی در صورت همکاری با فعالیت‌های مشکوک

شود. بنابراین، تنها از صرافی‌هایی استفاده کنید که دارای ساختار شفاف و هویت حقوقی معتبر هستند.

آینده صرافی‌های ارز دیجیتال تحت نظارت بانک مرکزی

پیش‌بینی می‌شود با تصویب نهایی قانون دارایی‌های دیجیتال، بانک مرکزی سامانه نظارت بر صرافی‌های رمزارز را راه‌اندازی کند. در این سامانه، صرافی‌هایی که الزامات امنیتی و مالی را رعایت کرده‌اند، مجوز رسمی فعالیت دریافت خواهند کرد.

همچنین احتمال دارد در آینده، صرافی‌های بانکی راه‌اندازی شوند تا خرید و فروش رمزارز مستقیماً از طریق سیستم بانکی کشور انجام شود؛ مشابه آنچه در برخی کشورها مانند روسیه و امارات اجرا شده است.

جمع‌بندی

در حال حاضر، بانک مرکزی هنوز مجوز رسمی برای صرافی‌های ارز دیجیتال صادر نکرده است، اما فعالیت آن‌ها در چارچوب مقررات ضد پولشویی و با رعایت الزامات امنیتی بلامانع است.

کاربران برای خرید و فروش رمزارز باید از صرافی‌های داخلی معتبر مانند نوبیتکس، والکس، رمزینکس، اکسیر و تبدیل استفاده کنند و از همکاری با پلتفرم‌های ناشناس یا خارجی بدون مجوز خودداری نمایند.

با قانون‌گذاری دقیق‌تر در آینده، انتظار می‌رود بازار رمزارز در ایران شفاف‌تر، امن‌تر و تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی فعالیت کند.