استفاده از سپتیک تانک برای چیست؟

سپتیک تانک یک سیستم تصفیه فاضلاب در محل است. به طور دقیق تر، سپتیک تانک ها اجزایی از سیستم تصفیه گسترده تر هستند که از مخزن، لوله ها و یک میدان زهکشی برای تخلیه پساب تشکیل شده است.

راهنمای تانک سپتیک

سپتیک تانک ها معمولاً در شرایطی استفاده می شوند که اتصال خانه به سیستم فاضلاب متمرکز شهری امکان پذیر نباشد و یا در منطقه پروژه اجرای سپتیک بعنوان الزامات ساخت و ساز باشد. اگر در منطقه ای زندگی می کنید که از خدمات شهری دور است، به احتمال زیاد یکی از این سپتیک ها را دارید.

معرفی سپتیک

فاضلاب موجود در مخزن از طریق روش های فیزیکی و بیولوژیکی از طریق فرآیندهای زیر تصفیه می شود:

• ته نشینی - این فرآیندی است که طی آن ذرات معلق در فاضلاب در کف مخزن قرار می گیرند. به این تجمع مواد جامد در کف مخزن لجن گفته می شود.
• شناورسازی - با ته نشین شدن لجن، روغن و گریس بر روی فاضلاب مخزن شناور می شوند و چیزی را به وجود می آورند که به آن کف می گویند. از آنجایی که باکتری‌ها زباله‌های آلی را تجزیه می‌کنند، ممکن است گازهایی مانند متان تولید شود و این گازها نیز در لایه‌ی کف ته نشین می‌شوند که از طریق لوله تعبیه شده در بالای سپتیک تانک می توانند حخارج شوند.
• هضم بی هوازی - این فرآیندی است که در آن باکتری ها و آنزیم ها مواد آلی را در غیاب اکسیژن تجزیه می کنند.

یک سپتیک تانک با عملکرد مناسب باید بتواند 25 تا 35 درصد از بار اکسیژن بیوشیمیایی (BOD5) و حداقل 60 درصد مواد زائد جامد را حذف کند. با ته نشین شدن جامدات برای تشکیل لایه های لجن و کف، مایع شفاف شده به منطقه زهکشی فرستاده می شود. اما چگونه می توانید تشخیص دهید که خانه شما دارای سیستم سپتیک یا فاضلاب است؟ فقط از این دو مرحله ساده استفاده کنید و مطمئناً متوجه خواهید شد که آیا در خانه و یا ساختمان شما سپتیک اجرا شده است یا خیر؟

1. موقعیت مکانی خانه شما یک نکته مهم است. ساخت و نگهداری سیستم های فاضلاب بسیار پرهزینه است و بنابراین در شهرها/شهرک های بزرگ ساخته می شوند. اگر در یک بخش فرعی یا یک منطقه دور افتاده هستید، احتمال زیادی وجود دارد که از سیستم سپتیک استفاده کنید تا فاضلاب محل مورد نظر را به کمک یک چاه سپتیک پیش تصفیه کرده و پساب آن را دوباره به زمین بازگردانید.
2. ملک را بررسی کنید تا ببینید آیا یک توده بزرگ استوانه ای یا مستطیلی در داخل یا روی زمین وجود دارد یا خیر. این معمولاً نشانه این است که ملک شما دارای سیستم سپتیک است.

نحوه عملکرد سپتیک تانک ها

فاضلاب توالت های شما به سمت خروجی محل انتقال داده می شود و فاضلاب لباس های شسته شده در خانه شما، از طریق لوله ها به سپتیک تانک تخلیه می شود. این مخازن معمولاً طوری طراحی می شوند که فاضلاب را به اندازه کافی نگه دارند تا اجازه دهند جامدات در پایین (لجن) ته نشین شوند این در حالی است که روغن ها و گریس ها به سمت بالا شناور می شوند. لایه کف به سیستم هوا ندادن و نگه داشتن هوای داخلی ثابت مخزن کمک می کند که به باکتری های بی هوازی این امکان را می دهد تا هضم زباله های آلی را بهتر انجام دهند.

در ادامه به بررسی نکات فنی این محصول خواهیم پرداخت

سپتیک تانک معمولا به صورت دو قسمت جدا از هم ساخته که حجم قسمت اول تقریبا دو برابر قسمت دوم است. عمق  فاضلاب در سپتیک 1 تا 2 متر و متوسط 1.5 متر خواهد بود. نسبت طول به عرض در سپتیک تانک هم 3-2 به 1 توصیه شده است. در صورتی که حجم سپتیک تانک بیشتر از 60 نفر باشد از دو واحد سپتیک تانک به طور موازی استفاده خواهد شد. ارتباط بین دو قسمت سپتیک به وسیله سوراخ هایی که در دیواره جدا کننده است، انجام می شود. مخزن سپتیک دارای ورودی و خروجی فاضلاب است که قطر لوله ورودی فاضلاب به سپتیک تانک نباید از 100 میلیمتر و یا 150 میلیمتر کوچک باشد. زمان توقف فاضلاب در سپتیک تانک بسته به بزرگی و کوچکی سپتیک تانک می تواند 12 ساعت، یک روز و حداکثر سه روز باشد. در مدت توقف فاضلاب در سپتیک تانک مواد  معلق فاضلاب در کف مخزن ته نشین شده و در مدتی نسبتا طولانی عملیات هضم بی هوازی انجام می شود. همیشه مقداری لجن باید در کف مخزن سپتیک باقی بماند که این لجن به عنوان هسته تولید لجن های جدید می باشد.

محاسبه حجم سپتیک تانک

میزان حجم مورد نیاز مخزن سپتیک را می توان از رابطه زیر محاسبه نمود:

(V= (T. PQ

که در این فرمول t زمان ماند فاضلاب

P جمعیت

Q فاضلاب سرانه تولیدی به لیتر در روز است.

• توجه: حجم مخزن سپتیک شامل مقدار فاضلاب موجود و لجن های ته نشین شده است.

برا اساس پارامترهایی مانند تعداد نفرات و میانگین تولید فاضلاب می توان حجم فاضلاب تولیدی را بر آورد نمود و بر اساس حجم فاضلاب حجم و ابعاد سپتیک تانک محاسبه می گردد و بر اساس آن نقشه اتوکد اجرایی سپتیک ترسیم و جهت ساخت و اجرای سپتیک تانک آماده می گردد.

میزان لجن تولیدی سپتیک

میزان لجن برای هر نفر در سپتیک را 0.36 لیتر در روز و برخی منابع مقدار لجن را 0.04-0.03 متر مکعب در سال بیان کرده اند، ولی در اغلب دنیا 0.04 متر مکعب را برای هر نفر در سال در نظر می گیرند.

تخلیه لجن سپتیک

زمانی که 1.3 حجم مخزن سپتیک از لجن پرشود بایستی نسبت به تخلیه لجن آن اقدام کرد. تخلیه لجن سپتیک حداقل یکبار در سال و حداکثر 5 سال یکبار انجام می شود .هنگام تخلیه بهتر است، کمی از لجن را در سپتیک تانک باقی گذاشت، زیرا این لجن حاوی میکروارگانیسم ها و باکتری های موثر در تصفیه بوده و تخلیه کامل آنها باعث طولانی شدن زمان راه اندازی مجدد بخش بیولوژیکی سپتیک می شود. 

انواع سپتیک تانک

 مخزن سپتیک در انواع بتنی و پلی اتیلن تولید می گردند که در زیر به شرح آن می پردازیم.

سپتیک تانک بتنی

سپتیک بتنی مخازن استوانه ای شکل عمودی هستند که جهت تصفیه مقدماتی فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد که آن ها را می توان به صورت پیش ساخته و یا در محل پروژه ساخت. سپتیک  بتنی پیش ساخته از جنس بتن مسلح  تیپ 5 و با عیار 400-300 کیلوگرم بر مترمکعب و در حجم های مختلف طراحی و اجرا می شوند.

سپتیک تانک پلی اتیلن

 ساده ترین و پر کاربردترین واحد مورد استفاده در تصفیه فاضلاب به ویژه فاضلاب های بهداشتی – انسانی، سپتیک است. یکی از بهترین انواع سپتیک تانک، سپتیک تانک پلی اتیلن هستند که به سبب مزایای آنها، در حال حاضر اغلب از آنها استفاده می شود. از جمله مزایای آن مقاومت بالا، عدم خوردگی، عدم نیاز به عملیات ساختمانی، سرعت بالا در ساخت، نصب و راه اندازی است.

نحوه عملکرد تصفیه فاضلاب در سپتیک

فاضلاب از طریق لوله ورودی وارد بخش اول سپتیک شده که این بخش که توسط یک دیواره جدا کننده از بخش دوم مخزن جدا شده، حجمی معادل دو سوم از کل حجم سپتیک را شامل می شود. ذرات معلق موجود در فاضلاب در این قسمت به دلیل نیروی وزن خود ته نشین و در کف مخزن به صورت لجن ته نشین شده و روغن و چربی به دلیل ماهیت خود و دارای وزن مخصوص کمتری که نسبت به فاضلاب دارند در سطح حوضچه قرار می گیرند.

فرآیند تصفیه فاضلاب

فاضلاب موجود در سپتیک تانک توسط فرآیند بی هوازی تصفیه می شود. لجن ته نشین شده در کف مخزن سپتیک تحت عمل تخریب بی هوازی و اختیاری  به ترکیبات پایدارتر و گازهای کربن دی اکسید (CO2)، متان (CH4) و هیدروژن سولفید (H2S) تبدیل می شود.

گاز های تولید شده توسط لوله خروجی گاز گفته شده در ابتدای مطلب، از سپتیک تانک خارج شده و فاضلاب با عبور از دیواره جداکننده به قسمت دوم که حجم آن یک سوم حجم کل سپتیک تانک می باشد، وارد می گردد. در این بخش ذرات بسیار ریز چربی و روغنی که در فاضلاب باقی مانده باشد، بر روی سطح شناور می گردند. پساب زلال شده از طریق لوله خروجی از سپتیک خارج می شود. در مخزن سپتیک فاضلاب به صورت کامل تصفیه نمی شود و فاضلاب خروجی از نظر بهداشتی آلوده است و قبل از تخلیه در هر محیطی نیاز به تصفیه تکمیلی دارد. حداکثر جمعیتی که می توان فاضلاب آن را با سپتیک تانک تصفیه کرد 300 نفر است. از تخلیه فاضلاب یا پساب های شامل مواد شیمیایی که باعث اختلال در فرآیند تصفیه فاضلاب در سپتیک می شود باید خودداری کرد.

پیش تصفیه فاضلاب

به طور کلی تصفیه فاضلاب در انباره های تعفن یا سپتیک تانک septic tank به طور ناقص انجام می گیرد و آن هم برای جمعیتی محدود، این تصفیه ناقص تنها موجب می شود، که دفع فاضلاب به زمین آسان تر انجام گرفته و دفع آن به منابع طبیعی آب در روی زمین زیان کمتری را به محیط زیست وارد سازد، ولی در هرصورت دارای معایب یک پیش تصفیه ناقص می باشد.

مزایای سپتیک تانک

• پایین بودن هزینه تمام شده نسبت به پکیج تصفیه فاضلاب
• نصب سریع و راه اندازی آسان
• بدون نیاز به مصرف انرژی
• عدم وجود تجهیزات مکانیکال
• عمر بالا
• پایین بودن فضای اشغالی به دلیل خاصیت دفنی بودن
• هزینه پایین نگهداری و تعمیرات

معایب سپتیک

• عدم تصفیه کامل فاضلاب
• عدم دستیبابی به استانداردهای خروجی پساب سازمان محیط زیست
• مشکلات بو
• نیاز به تصفیه بیشتر پساب خروجی