شناخت کابل مفتولی و کابل افشان
مزایا و معایب کابلهای مفتولی و افشان
هر کابل برق داستان خودش را دارد. وقتی صحبت از کابلهای مفتولی و افشان باشد، موضوع فقط یک تفاوت سادهی ساختاری نیست؛ انتخاب صحیح میان این دو میتواند تأثیر چشمگیری بر ایمنی، کارایی و هزینههای یک پروژه بگذارد. این مبحث آنقدر مهم است که حتی در منابع تخصصی صنعت برق مانند سایت برق زوم نیز مورد توجه قرار گرفته است.
کابل مفتولی (معروف به سیم خشک) دارای یک هادی تکرشتهای فلزی (معمولاً مس) است. در مقابل، کابل افشان (سیم نرم) از مجموعهای از رشتههای نازک مسی ساخته شده که به آن انعطافپذیری بسیار بالایی میدهد. کابل مفتولی به خاطر فشردگی هادی، مقاومت الکتریکی کمتری نسبت به کابل افشان دارد؛ بنابراین در مسیرهای طولانی که افت ولتاژ مطرح است اغلب ترجیح داده میشود. از سوی دیگر، کابل افشان با انعطاف زیاد خود در فضاهای محدود و تجهیزات متحرک کارایی بالاتری دارد. جدول زیر برخی تفاوتهای کلیدی این دو نوع کابل را نشان میدهد:
|
ویژگی |
کابل مفتولی (سیم خشک) |
کابل افشان (سیم نرم) |
|
ساختار هادی |
تکرشته (یک مفتول فلزی) |
چندرشتهی مسی نازک و تابیده |
|
انعطافپذیری |
کم (سخت و خشک) |
بسیار بالا (نرم و خمشونده) |
|
مقاومت الکتریکی |
کمتر در واحد طول |
اندکی بیشتر در واحد طول |
|
کاربرد رایج |
سیمکشی ثابت (ساختمان، تابلو) |
اتصالات متحرک و کابلهای پرتابل |
|
اتصال به ترمینال |
محکم (یکرشتهای) |
نیازمند دقت (احتمال شل شدن رشتهها) |
|
قیمت تقریبی |
ارزانتر |
گرانتر (ساخت پیچیدهتر) |
|
دوام در خمش مکرر |
پایین (شکننده در بلندمدت) |
بالا (مقاوم در برابر خمیدگی) |
مزایا و معایب کابل مفتولی
مزایا:
کابل مفتولی مقاومت الکتریکی کمتر و قیمت پایینتری نسبت به کابل افشان دارد. اتصال آن در ترمینالها محکمتر و مطمئنتر است و به دلیل نبود فضای خالی میان رشتهها، در برابر رطوبت نیز مقاومتر است. همچنین کابل مفتولی در شرایط ثابت طول عمر بالایی دارد و به مرور زمان افت کیفیت کمی پیدا میکند.
معایب:
انعطافپذیری بسیار کمی دارد و در صورت خمکردنهای مکرر یا لرزش، ممکن است هادی یا عایق آن آسیب ببیند. بنابراین برای محیطهای پرفعالیت یا مسیرهای پرپیچوخم مناسب نیست.
مزایا و معایب کابل افشان
مزایا:
انعطافپذیری بسیار بالای کابل افشان استفاده از آن را در فضاهای محدود و تجهیزات متحرک ممکن میسازد و وزن کمتری نیز دارد که حمل و نصب آن را آسانتر میکند. این کابل به راحتی خم میشود و در برابر شکستگی ناشی از خمخوردن مکرر مقاوم است. برای نمونه، کابل افشان 4 * 6 در اتصال موتورهای سهفاز صنعتی به کار میرود تا ضمن تحمل جریان بالا، انعطاف لازم را نیز داشته باشد.
معایب:
قیمت کابل افشان معمولاً از کابل مفتولی همسطح خود بیشتر است. همچنین مقاومت اهمی بالاتری دارد که در فواصل بسیار بلند میتواند افت ولتاژ ایجاد کند. همچنین در محیطهای بسیار مرطوب، احتمال اکسید شدن رشتههای نازک کابل افشان بیشتر است. هنگام نصب نیز باید دقت کرد همهی رشتههای نازک آن بهدرستی در محل اتصال قرار گیرند، چون بیدقتی ممکن است به اتصال ناقص یا جرقه منجر شود.
انواع سیم های افشان و سیم مفتولی همدان
با توجه به نیازهای مختلف بازار، انواع متنوعی از سیمهای افشان و مفتولی تولید و عرضه می شود. این دو نوع سیم، هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند:
سیم های افشان همدان:
سیمهای افشان همدان به خاطر انعطافپذیری بالا و قابلیت خمشدن آسان، برای کاربردهایی که نیاز به حرکت و انعطاف دارند، مناسب هستند. این سیمها عمدتاً شامل موارد زیر میشوند:
- استاندارد: برای استفاده عمومی در تأسیسات الکتریکی خانگی و اداری، با پوشش PVC برای محافظت از هادی.
- با روکش نسوز: مناسب برای محیطهایی که با حرارت و آتشسوزی مواجه هستند، دارای روکش مقاوم در برابر حرارت و شعله.
- برای نصب در فضای باز: این سیمها دارای روکش مقاوم در برابر شرایط جوی و UV برای استفاده در محیطهای خارجی و فضای باز هستند.
سیم مفتولی:
سیمهای مفتولی به دلیل استحکام و مقاومت بالا، برای کاربردهایی که نیاز به سیمهای با استحکام و پایداری بیشتری دارند، مناسب هستند. انواع این سیمها عبارتند از:
- سیم مفتولی استاندارد: برای نصب در داخل دیوارها و سقفها، با پوشش PVC برای محافظت در برابر رطوبت و آسیبهای مکانیکی.
- سیم مفتولی مقاوم در برابر حرارت: برای استفاده در مکانهایی که با دماهای بالا مواجه هستند، دارای پوشش خاص برای تحمل حرارت بالا.
- سیم مفتولی برای کاربردهای صنعتی: این سیمها با ضخامت و استحکام بالا، مناسب برای استفاده در محیطهای صنعتی و تأسیسات بزرگ هستند.
شرکت همدان با تولید این محصولات با بالاترین استانداردهای کیفی و استفاده از مواد اولیه با کیفیت، تضمینکننده ایمنی و عملکرد مطلوب در پروژههای مختلف است. برای مطالعه بیشتر تفاوت کابل افشان و کابل مفتولی به سایت برق زوم مراجعه نمایید.
قیمت و بازار کابلهای مفتولی و افشان

در بازار ایران، تولیدکنندگان بزرگی نظیر شرکت سیم و کابل همدان، شرکت سیم و کابل خراسان (خراسان الکتریک) و شرکت سیم و کابل افشارنژاد خراسان انواع کابل مفتولی و افشان را عرضه میکنند. علاوه بر اینها، برندهایی مانند البرز الکتریک و پیام افشان نیز در زمینه تولید سیم و کابل فعال هستند (برای نمونه کابل افشان 2 * 2.5 البرز یکی از محصولات این شرکتها است). این شرکتها کاتالوگها و لیست قیمت رسمی محصولات خود (از جمله لیست قیمت سیم و کابل همدان، لیست قیمت سیم و کابل خراسان افشارنژاد، لیست قیمت سیم و کابل ممتاز خراسان و لیست قیمت سیم و کابل پیام افشان) را منتشر کردهاند که اطلاعات فنی و قیمت سایزهای مختلف کابل (از قیمت کابل 2 * 2.5 افشان تا قیمت کابل 4 * 16 مفتولی) در آنها درج شده است. شبکهی نمایندگی این تولیدکنندگان نیز گسترده است؛ برای مثال میتوان به نمایندگی سیم و کابل همدان در همدان، نمایندگی سیم و کابل همدان در تهران (مانند فروشگاه نمایندگی کابل همدان لاله زار در بازار لالهزار) و نمایندگی سیم و کابل همدان در قم اشاره کرد. همچنین برند خراسان افشارنژاد از طریق فروشگاه سیم و کابل خراسان افشارنژاد لاله زار در تهران محصولات خود را عرضه میکند. امروزه امکان خرید اینترنتی سیم و کابل همدان و سایر محصولات مشابه نیز فراهم شده است و مشتریان میتوانند این کابلها را بهسادگی از فروشگاههای آنلاین معتبر مانند برق زوم تهیه کنند. با دانستن این تفاوتها میتوان انتخاب بهتری داشت.
سوالات متداول
- فرق کابل مفتولی و کابل افشان در چیست؟
کابل مفتولی تکرشتهای است و انعطاف کمی دارد ولی مقاومت الکتریکی کمتری در طول زیاد نشان میدهد. کابل افشان چندرشتهای و بسیار منعطف است اما اندکی افت ولتاژ بیشتری در مسافت بلند ایجاد میکند.
- برای سیمکشی ساختمان از کابل افشان استفاده کنیم یا مفتولی؟
در سیمکشی ثابت داخل ساختمان معمولاً از کابلهای مفتولی (یا نیمهافشان) استفاده میشود چون اتصالات محکمتر و عمر بیشتری دارند. کابل افشان بیشتر در مواردی بهکار میرود که نیاز به انعطاف باشد (مثلاً سیم وسایل برقی).
- آیا کابل افشان رسانایی کمتری نسبت به کابل مفتولی دارد؟
هر دو نوع کابل مسی هستند و رسانایی مشابهی دارند، اما به دلیل فاصلهی بین رشتهها، کابل افشان کمی مقاومت اهمی بالاتری دارد. این تفاوت در مسیرهای کوتاه قابل چشمپوشی است ولی در مسافتهای طولانی میتواند مؤثر باشد.
- چه زمانی باید از کابل مفتولی استفاده کرد؟
هر زمان که کابل در جای ثابتی نصب میشود و حرکت ندارد (مثلاً داخل تابلو برق یا لولههای ساختمان)، کابل مفتولی گزینهی مناسبی است. در مسیرهای طولانی مقاومت کمتر کابل مفتولی به افت ولتاژ کمتر کمک میکند.
- اختلاف قیمت کابل افشان و مفتولی چقدر است؟
کابل افشان معمولاً بهدلیل فرآیند ساخت پیچیدهتر، ۱۰٪ تا ۲۰٪ گرانتر از کابل مفتولی همسطح خود است. برای اطلاع دقیقتر میتوانید به لیست قیمت تولیدکنندگان (مانند شرکت کابل همدان یا خراسان) مراجعه کنید. البته این اختلاف قیمت بسته به برند و نوسانات بازار ممکن است تغییر کند.