سهم نهادهای خاص بیشتر از معلولان | سهم بودجه معلولان چقدر خواهد شد؟

لایحه بودجه 1402 در دست بررسی است. فردا هم ابراهیم رئیسی برای دفاع از آن به مجلس می‌رود. بر اساس این لایحه بسیاری از نهادها، سازمان‌ها و موسسات برای سال آینده افزایش بودجه دارند، اما بودجه معلولان نه‌تنها افزایش پیدا نکرد بلکه از لایحه حذف هم شد.

فعالان حقوق معلولان راه پر فراز و نشیبی را طی کردند تا قانون حمایت از معلولان به تصویب مجلس برسد. سرانجام سال 97 این قانون با 34 ماده به رئیس جمهور وقت ابلاغ شد. قانونی که دیگر حقوق معلولان را از تعارفات و شعارهای پشت تریبون به الزام رساند.

بر اساس این قانون برخی از نهادها و سازمان‌ها موظف به حمایت از معولان از طریق پرداخت مستمری، اشتغال‌زایی، مناسب‌سازی معابر و خیابان‌ها و… هستند. ضمن این‌که ردیف بودجه‌ای نیز برای اجرای آن به قانون بودجه کشور اضافه شد.

ماجرای حذف بودجه معلولان از لایحه بودجه 1402

امسال اما دولت سیزدهم ردیف بودجه‌ای که مربوط به قانون حمایت از معلولان بود را در لایحه بودجه سال آینده حذف کرد. 10 درصد از جمعیت کشور را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند اما از کمترین حمایت‌های قانونی و اقتصادی بهره‌مند نیستند.

کمپین معلولان با ارسال چند نامه به مجلس و سازمان برنامه و بودجه خواستار بازگشت ردیف بودجه قانون حمایت از معلولان در لایحه سال آینده شد. البته تا کنون این نامه‌نگاری‌ها نتیجه‌ای نداشته است. (شرق)

دولت در لایحه بودجه 1401 ردیف بودجه‌ای با عنوان «درآمد ناشی از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها برای اجرای قانون حمایت از معلولان» پیش‌بینی کرد. مبلغ این بودجه 2870 میلیارد تومان برای اجرای قانون حمایت از معلولان در نظر گرفته شد.

لایحه بودجه سال 1402 اما خبری از این بودجه اختصاصی نیست. در بخشی از جدول 7-1 «اعتبارات متفرقه انتقال یافته»، عنوان سازمان بهزیستی و موضوع اجرای ماده 5 و ماده هشت قانون حمایت از افراد دارای معلولیت و ساماندهی کودکان کار و خیابانی نوشته شده است.

اما ماده پنج و هشت قانون حمایت از معلولان که در لایحه بودجه 1402 به آن اشاره شده، چه تعریفی دارند؟ به طور کلی ماده 5 این قانون برای حمل‌ونقل معلولان است.

ماده 5: وزارتخانه‌های راه‌وشهرسازی و کشور و شهرداری‌ها مکلف‌اند نسبت به مناسب‌سازی و دسترس‌پذیری کلیه پایانه‌ها، ایستگاه‌ها، تاسیسات سامانه‌ها و ناوگان حمل‌ونقل درون‌شهری و برون‌شهری، دسترس‌پذیری سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی برای دسترسی منطبق با قوانین داخلی و استانداردهای بین‌المللی افراد دارای معلولیت اقدام کنند. همچنین امکان بهره‌مندی این افراد از ناوگان حمل‌ونقل زمینی، دریایی و هوایی را فراهم نمایند. ضمن این‌که کارکنان خود را جهت همیاری عملی و صحیح با مسافران دارای معلولیت، آموزش دهند.

سه تبصره نیز برای این ماده در قانون حمایت از معلولان تعریف شده است.

ماده 8: استفاده افراد دارای معلولیت از مراکز، تاسیسات و خدمات ورزشی دستگاه‌های دولتی و شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، رایگان است.

گفته می‌شود بودجه اختصاصی حمایت از معلولان در سر جمع اعتبارات سال ۱۴۰۱ لحاظ و بودجه 1402 پیش‌بینی شده، اما تا کنون هیچ‌گونه شفافیتی برای میزان بودجه صورت نگرفته است.

افزایش بودجه نهادهای مذهبی

در حالی بودجه اجرای قانون حمایت از معلولان در لایحه بودجه 1402 حذف شده که سهم برخی از سازمان و نهادهای خاص مذهبی بیش از 100 درصد هم افزایش داشت.

بررسی لایحه بودجه سال 1402 نشان می‌دهد بودجه شورای عالی حوزه‌های علمیه قم حدود 3172 میلیارد تومان پیش‌بینی شده که نسبت به سال گذشته بیش از 60 درصد افزایش داشت.

همچنین بودجه سازمان حفظ آثار دفاع مقدس 433 میلیارد تومان پیش‌بینی شده که نسبت به سال گذشته بیش از 159 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

سنگینی بار تورم روی دوش معلولان

بیش از هشت میلیون نفر در کشور دارای معلولیت هستند. پیدا کردن یک شغل مناسب برای سایر اقشار جامعه اگر سخت باشد، برای افراد داری معلولیت دوچندان دشوار است. درخواست بسیاری از آنها برای مستمری هم در صف انتظار برای بررسی است و مشخص نیست چه زمانی به لیست مستمری‌بگیران اضافه شوند.

آنها که عضو بهزیستی هستند هم مستمری زیادی دریافت نمی‌کنند. با 30 درصد افزایش مستمری که اخیرا سازمان بهزیستی اعلام کرد هم سفره‌ معلولان رنگین نمی‌شود.

در حال حاضر و بنا بر اعلام سازمان بهزیستی، خانوارهای یک نفره 546 هزار تومان، خانوارهای دو نفره 780 هزار تومان، خانوارهای سه نفره یک میلیون و 92 هزار تومان، خانوارهای چهار نفره یک میلیون و ۴۰۴ هزار تومان و خانوارهای پنج نفر و بیشتر یک میلیون و ۷۱۶ هزار تومان مستمری می‌گیرند.

به عبارتی سقف دریافتی معلولان کمتر از 2 میلیون تومان است، آنهم با تورم 45 درصدی!

با این تورم، قیمت دلار و مستمری، معلولان برای خرید یک ویلچر یا سمعک و… باید سال‌ها مستمری خود را جمع کنند تا بتوانند یکی از این اقلام را بخرند. البته با فرض ثابت ماندن قیمت‌ها!

آپارتاید بودجه‌ای و طرد معلولان!

علیرضا انجلاسی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی در این مورد به مهر گفت: «با توجه به آنکه بودجه سازمان از ۱۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان به ۱۶ هزار و۶۰۰ میلیارد تومان در لایحه بودجه سال آتی رسیده، می‌توان گفت که اعتبار قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت حذف نشده و در سر جمع اعتبارات سال ۱۴۰۱ لحاظ و لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ پیش‌بینی شده است.»

بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان در این مورد به انتخاب گفت: «ما با یک آپارتاید بودجه‌ای مواجه هستیم که ازسطح تبعیض معمولی هم گذشته است. واقعیت این است که با این آپارتاید بودجه‌ای، افراد دارای معلولیت دارند سرکوب و طرد می‌شوند.»

«طبق برآورد ما تنها دو ماده 7 و 27 حدود 45 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد. 15 هزار میلیارد تومان هم برای سایر مفاد قانون نیاز است.»

او ادامه داد: «بودجه امسال ما 2 هزار و 870 میلیارد تومان است که این عدد با آنچه مورد نیازمان بود یک فاصله کهکشانی دارد. در مجموع بودجه‌ها متناسب با نیازها نیست و یک میزان حداقلی است که حتی به پنج درصد جامعه هدف هم نمی‌رسد. ضمن اینکه در همین مبالغ، هم شفافیت نیست و هم سو مدیریت وجود دارد که خیلی از این مبالغ هدر می‌رود.»